Στις ΗΠΑ, τους αποκαλούν «Locavores» κι έχουν ανακαλύψει τον τρόπο ώστε να «πολεμήσουν» τις υψηλές τιμές των τροφίμων στα ράφια. Στην Ελλάδα, θα μπορούσαν να ονομάζονται «τοποφάγοι» και να αντιμετωπίζουν το «δαίμονα» της οικονομικής κρίσης με όπλο την... τσάπα κι άλλα γεωργικά εργαλεία.
Ο λόγος, για οργανωμένες κοινότητες ανθρώπων, που καταναλώνουν μόνον προϊόντα τα οποία παράγουν οι ίδιοι ή που παράγονται στον τόπο τους, το πολύ σε ακτίνα 50 έως 100 χιλιομέτρων.
Κι αν το σενάριο «επιστροφή στη φύση και την αυτάρκεια», ακούγεται ως οπισθοχώρηση εν μέσω κρίσης, δεν αφορά μόνο βραδυπορούσες οικονομίες αλλά και ανεπτυγμένες χώρες, όπου οι κοινότητες των locavores όχι απλά αναπτύσσονται, αλλά σε πολλές περιπτώσεις εκδίδουν και τοπικό νόμισμα, που κυκλοφορεί μόνο στα όριά τους και χρησιμοποιείται αποκλειστικά για αγορές τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών!
«Οι πατάτες που έχει ανάγκη ο νομός Πέλλας πρέπει να καλύπτονται από την παραγωγή που γίνεται στα όριά του, ούτε στο Νευροκόπι της Δράμας ούτε στον Πολύμυλο Κοζάνης ή στη Βροντού Σερρών, πολύ περισσότερο ούτε στην Αίγυπτο ούτε στην Κύπρο (...) Αυτό που πρέπει να προτάξουμε είναι η επάνοδος στην αυτάρκεια, σε επίπεδο νοικοκυριού, χωριού, επαρχίας, νομού», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Γεωπονίας του ΑΠΘ, Γεώργιος Δαουτόπουλος, που απόψε θα δώσει διάλεξη με τίτλο «Τοπική παραγωγή για τοπική κατανάλωση», σε εκδήλωση του Ανοιχτού Πανεπιστημίου, στη Θεσσαλονίκη.
Όχι μόνο τομάτες, αλλά και μακροζωία!
Η συγκομιδή από τους οικιακούς λαχανόκηπους δεν περιορίζεται στα λαχανικά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του περιοδικού «National Geographic», στη Σαρδηνία και την Ιαπωνία, η κατανάλωση τοπικών προϊόντων συνδέεται άμεσα με τη μακροζωία και μάλιστα σε οικιακούς λαχανόκηπους, που καλλιεργούνται από τους ίδιους τους υπερήλικες!
Κατά τον κ. Δαουτόπουλο, δεν είναι λογικό να ζεις σ’ ένα χωριό ή κωμόπολη και να μην έχεις το λαχανόκηπό σου. Ούτε είναι λογικό να είσαι παραγωγός σιτηρών και τα σιτάρια σου να παραμένουν απούλητα στις αποθήκες (π.χ., λόγω των αθρόων εισαγωγών από την Ουκρανία το 2004) και να μην κρατάς για τον εαυτό σου ούτε 500 κιλά, ώστε να κάνεις αλεύρι και να παρασκευάσεις το ψωμί για την οικογένειά σου, όπως γίνεται συχνότατα.
«Κάναμε τέτοιες κινήσεις μέχρι τώρα, επειδή η οικονομική ευημερία μας επέτρεπε την αγορά προϊόντων, η σημερινή κρίση όμως επιβάλλει άλλη συμπεριφορά», προσθέτει.
Δημοτικοί λαχανόκηποι με λίστα αναμονής!
Ακόμη, όμως, κι αν ο καταναλωτής δεν έχει στη διάθεσή του ένα μικρό κομμάτι γης να καλλιεργήσει, υπάρχουν πάντα οι κοινοτικοί λαχανόκηποι, που οι δημοτικές (συνήθως) υπηρεσίες «τρέχουν» σε πολλές χώρες, ήδη από τη δεκαετία του '70 (με τους πρώτους να κάνουν την εμφάνισή τους στη Λειψία της Γερμανίας).
Η Κούβα, στο αποκορύφωμα του εμπάργκο και της οικονομικής κρίσης, δημιούργησε κοινοτικούς κήπους στις πόλεις, με αποτέλεσμα να αποκτήσει αξιόλογη παραγωγή κηπευτικών που κάλυψε σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες του αστικού πληθυσμού χωρίς πρόσβαση σε κατάλληλη γεωργική γη.
Σε πολλές πόλεις της Δύσης υπάρχει ήδη λίστα αναμονής και οι δημοτικές αρχές επεκτείνουν κάθε χρόνο την έκταση των Δημοτικών Κήπων, ώστε να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση.
Το Διαδίκτυο είναι γεμάτο με πληροφορίες για Δημοτικούς Κήπους και παρέχουν γνώσεις για το πρόγραμμα και την καλλιέργεια λαχανικών. Στις ΗΠΑ υπάρχει και η Αμερικανική Ένωση Κοινοτικών Κήπων (American Community Gardening Association), με ιστοσελίδα στη διεύθυνση http://aggie-horticulture.tamu.edu/kinder/acga.html, από όπου οι επίδοξοι καλλιεργητές μπορούν να αντλήσουν χρήσιμες πληροφορίες.
Πώς λειτουργεί ο κοινοτικός λαχανόκηπος;
Όπως εξηγεί ο κ. Δαουτόπουλος, ο δήμος προετοιμάζει το έδαφος στις εκτάσεις που προορίζονται για καλλιέργεια, συχνά σε διαφορετικές τοποθεσίες της πόλης, με εύκολη πρόσβαση, και οι πολίτες νοικιάζουν 50 ή 100 τετραγωνικά μέτρα, όπου φυτεύουν τα λαχανικά της προτίμησής τους, τα οποία περιποιούνται και συγκομίζουν. Συχνά, μάλιστα, ο δήμος παρέχει και την αναγκαία τεχνογνωσία, με ειδικά σεμινάρια σε όσους αναλαμβάνουν για «νεόκοπους» καλλιεργητές.
Λαχανικά κατά παραγγελία και σε προσυμφωνημένες τιμές
Ένας άλλος τρόπος σύνδεσης της τοπικής παραγωγής με την τοπική κατανάλωση είναι, κατά τον κ. Δαουτόπουλο, και η προσαρμογή των μεγεθών της καλλιέργειας στις ανάγκες κατανάλωσης ενός αριθμού τοπικών καταναλωτών.
Ο παραγωγός (συνήθως κηπευτικών) συγκεντρώνει παραγγελίες από έναν αριθμό πελατών και στη συνέχεια παράγει τα προϊόντα που του ζήτησαν και τα οποία τους παραδίδει σε προσυμφωνημένες τιμές και ποσότητες.
Ένα τέτοιο σύστημα διασφαλίζει τον παραγωγό, επειδή έχει λύσει το πρόβλημα της διάθεσης της παραγωγής του και μάλιστα σε γνωστές τιμές (καλύτερες του χονδρεμπορίου) και παράλληλα διασφαλίζει και τους καταναλωτές, διότι δεν προμηθεύονται ανώνυμα προϊόντα από το εμπόριο με άγνωστο παραγωγικό χειρισμό, αλλά επώνυμα προϊόντα από έναν παραγωγό που γνωρίζουν και με τον οποίο έχουν αναπτύξει ακόμη και φιλικές σχέσεις.
Παρόμοια συστήματα παραγωγής λειτουργούν στις ανεπτυγμένες χώρες με την ονομασία «κοινοτική γεωργία - community farming» σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν την ενασχόληση με τη γεωργία μέσα στα όρια της τοπικής κοινωνίας.
Πηγή ΑΠΕ- ΜΠΕ: Αλεξάνδρα Γούτα
Ο λόγος, για οργανωμένες κοινότητες ανθρώπων, που καταναλώνουν μόνον προϊόντα τα οποία παράγουν οι ίδιοι ή που παράγονται στον τόπο τους, το πολύ σε ακτίνα 50 έως 100 χιλιομέτρων.
Κι αν το σενάριο «επιστροφή στη φύση και την αυτάρκεια», ακούγεται ως οπισθοχώρηση εν μέσω κρίσης, δεν αφορά μόνο βραδυπορούσες οικονομίες αλλά και ανεπτυγμένες χώρες, όπου οι κοινότητες των locavores όχι απλά αναπτύσσονται, αλλά σε πολλές περιπτώσεις εκδίδουν και τοπικό νόμισμα, που κυκλοφορεί μόνο στα όριά τους και χρησιμοποιείται αποκλειστικά για αγορές τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών!
«Οι πατάτες που έχει ανάγκη ο νομός Πέλλας πρέπει να καλύπτονται από την παραγωγή που γίνεται στα όριά του, ούτε στο Νευροκόπι της Δράμας ούτε στον Πολύμυλο Κοζάνης ή στη Βροντού Σερρών, πολύ περισσότερο ούτε στην Αίγυπτο ούτε στην Κύπρο (...) Αυτό που πρέπει να προτάξουμε είναι η επάνοδος στην αυτάρκεια, σε επίπεδο νοικοκυριού, χωριού, επαρχίας, νομού», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Γεωπονίας του ΑΠΘ, Γεώργιος Δαουτόπουλος, που απόψε θα δώσει διάλεξη με τίτλο «Τοπική παραγωγή για τοπική κατανάλωση», σε εκδήλωση του Ανοιχτού Πανεπιστημίου, στη Θεσσαλονίκη.
Όχι μόνο τομάτες, αλλά και μακροζωία!
Η συγκομιδή από τους οικιακούς λαχανόκηπους δεν περιορίζεται στα λαχανικά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του περιοδικού «National Geographic», στη Σαρδηνία και την Ιαπωνία, η κατανάλωση τοπικών προϊόντων συνδέεται άμεσα με τη μακροζωία και μάλιστα σε οικιακούς λαχανόκηπους, που καλλιεργούνται από τους ίδιους τους υπερήλικες!
Κατά τον κ. Δαουτόπουλο, δεν είναι λογικό να ζεις σ’ ένα χωριό ή κωμόπολη και να μην έχεις το λαχανόκηπό σου. Ούτε είναι λογικό να είσαι παραγωγός σιτηρών και τα σιτάρια σου να παραμένουν απούλητα στις αποθήκες (π.χ., λόγω των αθρόων εισαγωγών από την Ουκρανία το 2004) και να μην κρατάς για τον εαυτό σου ούτε 500 κιλά, ώστε να κάνεις αλεύρι και να παρασκευάσεις το ψωμί για την οικογένειά σου, όπως γίνεται συχνότατα.
«Κάναμε τέτοιες κινήσεις μέχρι τώρα, επειδή η οικονομική ευημερία μας επέτρεπε την αγορά προϊόντων, η σημερινή κρίση όμως επιβάλλει άλλη συμπεριφορά», προσθέτει.
Δημοτικοί λαχανόκηποι με λίστα αναμονής!
Ακόμη, όμως, κι αν ο καταναλωτής δεν έχει στη διάθεσή του ένα μικρό κομμάτι γης να καλλιεργήσει, υπάρχουν πάντα οι κοινοτικοί λαχανόκηποι, που οι δημοτικές (συνήθως) υπηρεσίες «τρέχουν» σε πολλές χώρες, ήδη από τη δεκαετία του '70 (με τους πρώτους να κάνουν την εμφάνισή τους στη Λειψία της Γερμανίας).
Η Κούβα, στο αποκορύφωμα του εμπάργκο και της οικονομικής κρίσης, δημιούργησε κοινοτικούς κήπους στις πόλεις, με αποτέλεσμα να αποκτήσει αξιόλογη παραγωγή κηπευτικών που κάλυψε σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες του αστικού πληθυσμού χωρίς πρόσβαση σε κατάλληλη γεωργική γη.
Σε πολλές πόλεις της Δύσης υπάρχει ήδη λίστα αναμονής και οι δημοτικές αρχές επεκτείνουν κάθε χρόνο την έκταση των Δημοτικών Κήπων, ώστε να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση.
Το Διαδίκτυο είναι γεμάτο με πληροφορίες για Δημοτικούς Κήπους και παρέχουν γνώσεις για το πρόγραμμα και την καλλιέργεια λαχανικών. Στις ΗΠΑ υπάρχει και η Αμερικανική Ένωση Κοινοτικών Κήπων (American Community Gardening Association), με ιστοσελίδα στη διεύθυνση http://aggie-horticulture.tamu.edu/kinder/acga.html, από όπου οι επίδοξοι καλλιεργητές μπορούν να αντλήσουν χρήσιμες πληροφορίες.
Πώς λειτουργεί ο κοινοτικός λαχανόκηπος;
Όπως εξηγεί ο κ. Δαουτόπουλος, ο δήμος προετοιμάζει το έδαφος στις εκτάσεις που προορίζονται για καλλιέργεια, συχνά σε διαφορετικές τοποθεσίες της πόλης, με εύκολη πρόσβαση, και οι πολίτες νοικιάζουν 50 ή 100 τετραγωνικά μέτρα, όπου φυτεύουν τα λαχανικά της προτίμησής τους, τα οποία περιποιούνται και συγκομίζουν. Συχνά, μάλιστα, ο δήμος παρέχει και την αναγκαία τεχνογνωσία, με ειδικά σεμινάρια σε όσους αναλαμβάνουν για «νεόκοπους» καλλιεργητές.
Λαχανικά κατά παραγγελία και σε προσυμφωνημένες τιμές
Ένας άλλος τρόπος σύνδεσης της τοπικής παραγωγής με την τοπική κατανάλωση είναι, κατά τον κ. Δαουτόπουλο, και η προσαρμογή των μεγεθών της καλλιέργειας στις ανάγκες κατανάλωσης ενός αριθμού τοπικών καταναλωτών.
Ο παραγωγός (συνήθως κηπευτικών) συγκεντρώνει παραγγελίες από έναν αριθμό πελατών και στη συνέχεια παράγει τα προϊόντα που του ζήτησαν και τα οποία τους παραδίδει σε προσυμφωνημένες τιμές και ποσότητες.
Ένα τέτοιο σύστημα διασφαλίζει τον παραγωγό, επειδή έχει λύσει το πρόβλημα της διάθεσης της παραγωγής του και μάλιστα σε γνωστές τιμές (καλύτερες του χονδρεμπορίου) και παράλληλα διασφαλίζει και τους καταναλωτές, διότι δεν προμηθεύονται ανώνυμα προϊόντα από το εμπόριο με άγνωστο παραγωγικό χειρισμό, αλλά επώνυμα προϊόντα από έναν παραγωγό που γνωρίζουν και με τον οποίο έχουν αναπτύξει ακόμη και φιλικές σχέσεις.
Παρόμοια συστήματα παραγωγής λειτουργούν στις ανεπτυγμένες χώρες με την ονομασία «κοινοτική γεωργία - community farming» σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν την ενασχόληση με τη γεωργία μέσα στα όρια της τοπικής κοινωνίας.
Πηγή ΑΠΕ- ΜΠΕ: Αλεξάνδρα Γούτα
